Шын

Глава Тувы Владислав Ховалыг принял участие в торжественном собрании, посвященном 100-летию газеты «Шын» - старейшего периодического издания республики. Вместе с ним коллектив газеты поздравили видные государственные и общественные деятели Тувы разных времен, ветераны журналистики, известные артисты и творческие коллективы. В приветственном слове, обращенном к журналистам «Шын»,  Владислав Ховалыг отметил, что газета для Тувы того времени являлась не просто средством массовой  информации, агитации и пропаганды. 

Тывага православ шажын чүдүкчүлериниң кол байырлалы – Рождествону демгелээн. Кызылдың Воскресенск дуганынга чаңчыл езугаар январь 6 дүнезинден 7-ге чедир мөргүл номчулгазы эрткен. Кол православ байырлалдарда үргүлчү эрттирер Василий Великий мөргүл номчулгазы болган. Ол мөргүл анаа хүннерде эрттирер Иоанн Златоуст мөргүлүнге бодаарга, шала үр болур деп Кызылдың епархиязы дыңнаткан.

Ширтек (чурукта схемаларда) — тыва өгнүң шалазынга чадар тырыкысымаар чадыы. Ширтектерни өгге 2 каът кылдыр чадар, адаккы (кара деп адаар бөдүүн ширтектер) болгаш көстүп чыдар кылдыр чадар чараштап каан кырыкы ширтектер турар. Чиик болгаш кургаачал болзун дээш, шир­текти хой дүгүнден салган кидистен кылыр,

Тываның күрүне университединиң ветеринария болгаш агрономия факультеттериниң студентилери республиканың эң эки ажылдыг көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелеринге өөредилге практиказын дугуржулга ёзугаар эрттирерген. Өөредилге практиказы - келир үениң быжыг билиглиг көдээ ажыл-агый специалис­терин белеткээриниң ажык­тыг аргаларының бирээзи.  Университеттиң агрономия факультединиң бөлүк студентилери Улуг-Хем кожууннуң Арыг-Үзүү сумуда «Оргаадай» көдээ ажыл-агый бүдүрүлге кооперативинге сентябрь айда өөредилге практиказын эрттиргеннер.

Республика парламентизиниң чаа составының чаа соңгуткан депутаттары дараазында четвергте бирги хуралын эрттирер. Сентябрь 26-да Тыва Республиканың Баштыңының чогуур чарлыын эрге-хоойлу информациязының албан езунуң Интернет-порталында, ол ышкаш республика Чазааның албан езунуң сайтызында парлаан. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Тываның Үндезин хоойлузу езугаар, чаа соңгуткан Тыва Республиканың Дээди Хуралының

Күрүнеден азы региондан керээ чарып алырга, 800 муң рубльдан эвээш эвести чаңгыс катап төлеп бээр. Дайынчы сорулгаларын күүсеткени дээш, ТШО киржикчизи ай санында 210 муң рубльдан өрү алыр. Чылда немелде төлевирлерни 1 сая рубль чедир бээр. Шериг пенсияның компенсациязы 100 хуу болур. Күрүнеден болгаш албан черлеринден шаңнал алганы дээш база төлеп бээр. 

Беш ажы-төлүнүң иези, сес ачының энерелдиг кырган-авазы, күш-ажылдың хоочуну Кызыл-Уруг Доңгаковна Санчат-оол аныяандан-на уран талантылыг, улустуң ырларын онзагай, тааланчыг күүседир кижи. Школа-интернатка поварлап чорааш, хүндүлүг дыштанылгаже үнгеш, хой-мал өстүрүп ажылдаан. Уруг-дарыын эртем-билигге чедирип, өглеп-баштап, бут кырынга тургузуп каан буянныг өгбе. Чажыды Борис Санчат-оол-биле өгленгеш

Социал керээ күрүне программазының ачызында бодунуң хууда ажыл-агыйын ажыдып, ажы-төлүн, өг-бүлезин азыраар акша-төгерик ажылдап чоруур хамаатыларывыстың саны чылдан чылче немежип турар. Ол дээрге-ле чурттуң экономиказынга бичии-­даа болза дөгүмче-дир. Бии-Хем кожууннуң чагырга чериниң медег­лээни-биле алырга, ук кожууннуң 182 хамаатызы бо 2023 чылда күрүне деткимчезин алгаш, хууда ажыл-херээн эгелеп алган.