Вы здесь

Кожавыс Моол Республикада ийи кижи чумадан чок болган

  • Вверх
    33
  • down
    26
1131 просмотр

Тыва Республикада Росхереглелхайгаарал эргелелиниң онзагай кичээнгейинде турар айтырыгларнын бирээзи - кызыгаарда  санитарлыг хайгаарал болуп турар. Чума аарыы тарап болурунуң айыылы турда тарбаган, өрге аңнаар чорукту болдурбазы, оларның эъдин база кежин ажыглавазы чугула.

Тывада чума аарыы Өвүр, Мөңгүн-Тайга, 2016 чылдан бээр Тес-Хем кожууннарында өрге-күжүген аразында чылдың илереттинип турар. Тарбаган, өрге аңнап турар кижилер айыылдыг байдалды кичээнгейге алгаш, бо амытаннарны аңнаары, эът-кежин ажыглаары кижиниң амы-тыныга, кадыынга айыылдыг дээрзин угаап, бодаар ужурлуг. Кижилерниң чумадан аарыыр чоруу кожа Алтайда болгаш Моолда удаа-дараа бүрүткеттинип турар. Эң ылаңгыя часкы болгаш чайгы үелерде майдан сентябрьга чедир аарыгның тарап болурунуң айыылы улгадыр. Чумага удур профилактиктиг тарылгаларны Монгун-Тайга, Өвур, Тес-Хем кожууннарның чурттакчылары чылдың -на ап турар. Бо хуннерде Моолдуң Баян-Ульгий аймакта 2 кижи бубоннуг чумадан аарааш өлген деп медээни Иркутскда чумага удур институт бадыткаан. Тываның кол санитар эмчизи бо байдалга хамаарыштыр дыңнадыгны Тываның баштыңынга болгаш Тывада кол федералдыг инспекторга дамчыткан. Моолда онза халдавырлыг чума аарыының дугайында медээ келген дораан Хандагайты эрттирилге пунктузунче эпидемиолог эмчилерни дарый чоруткан. Кызыгаарда санитар-карантинниг пунктунуң эпидемиолог эмчилериниң кол сорулгазы - Россия ФедерациязыныҢ болгаш Тыва республиканыҢ девискээринче онза халдавырлыг болгаш халдавырлыг аарыгларныҢ кирип-өөскүүрүн болдурбазы-биле хемчеглерни чорудары болур. Өвүр кожууннуң администрациязынга дарый хуралды харыысалгалыг ажылдакчыларның, кожуун эмнелгезиниң удуртулгазының киржилгези-биле чоруткан, эмнелгеде аарыг кижи илереттинип келзе, чыттырып эмнээр изоляторну белеткээн.

Өвүр кожуунга чон аразынга база тайылбыр ажылын чорудуп турар, чума айыылындан канчаар камгаланырының, чумага удур тарылганы ыяап алырының дугайында бижээн брошюраларны чонга үлээн. Чума – халдавырлыг, кижиниң кадыынга онза айыылды тургузуп турар аарыг. Чума аараан кижиниң байдалы аар-берге болур – сирилээр, эъди изиир, иштики органнарынга хора чедирер, хан таварыштыр тараар болгаш хөй кезиинде өлүмге чедирер. Инфекция чыпшынгаш аарыг кижиниң байдалы бергедеп эгелээринге чедир  3-6 хонук эртер. Чуманың нептереңгей хевирлеринге өкпе-чумазы болгаш бубон хевири хамааржыр. Бо хевирлерден кижилерниң чок болуру 95-99% чедер, амгы медицина сайзырап турар үеде чумадан өлүп хораар чорук 10-50% чедип болур. Бир эвес инфекцияга таваржыр болза кижиниң аарый бээри барык 100% болур. Чумадан аарааш сегий берген улустуң бо айыылдыг аарыгга удур иммунитеди быжыгар-даа болза, катап аарый бээринден камгалавас.

Чума аарыы күске-күжүгенниң, тарбаганнын, тевениң, ыт болгаш диистиң дүгүнде чоруур быт таварыштыр тарап болур. Россияда бойдузунда чума аарыы демдеглеттинип турар черлерге Астрахань облазы, Кабардино-Балкария болгаш Карачаево-Черкессия, Дагестан, Калмыкия, Тыва хамааржыр.

Подписывайтесь на наш Telegram-канал